Komendy

Aport - komenda wydawana tresowanemu zwierzęciu, najczęściej psu, oznaczająca nakaz przyniesienia przez zwierzę rzuconej rzeczy (również nazywanej "aportem"), a także sama czynność przynoszenia przez zwierzę tej rzeczy.

Aport Baczność

Przynieś

Bierz go

Siad -to jedna z podstawowych komend, od której zwykle zaczyna się szkolenie. Wielu nieobeznanych z metodami szkolenia właścicieli uczy siadania poprzez naciskanie zadu psa i walczenie z nim dopóki ten wreszcie nie usiądzie. Taka metoda nie dość, że jest męcząca dla obu stron, to jeszcze bardzo spowalnia czas uczenia się psa, gdyż ten nie siada z własnej inicjatywy. Oto, jak najprościej nauczyć psa komendy "siad":

1. NAPROWADZANIE Zaopatrz się w smakołyki i kliker (jeśli szkolisz psa nie-klikerowo, wystarczą smakołyki). Stań naprzeciwko stojącego psa i zainteresuj go smakołykiem. Trzymaj go tuż przed nosem psa i przesuwaj w tył jego głowy, nad nim. Trzymaj rękę na tyle wysoko, by pies nie wykręcał głowy w bok, ale do tyłu. Aby kierować głowę za smakołykiem pies w końcu będzie musiał usiąść. Niektóre psy kombinują na początku i zamiast siadać, zaczynają się cofać. Nie zrażaj sie tym, tylko ponawiaj próby, dopóki pies nie usiądzie. Jeśli jest bardzo upart w cofaniu się - ustaw go tak, by miał za zadem ścianę lub inną przeszkodę. Gdy tylko pies usiądzie kliknij i natychmiast pochwal i nagródz psa smakołykiem. Jeśli nie używasz klikera, po prostu wypowiedz pochwałę (np. "dobry pies") w momencie, w którym pies usiądzie i jak najszybciej daj smakołyk. Jeśli używasz klikera - ważne, by kliknąć dokładnie w momencie, w którym zad psa dotknie ziemi i błyskawicznie dać smakołyk (zanim wstanie). Pamiętaj jednak, że jeśli już kliknąłeś, to MUSISZ psa nagrodzić, niezależnie od tego, czy wciąż siedzi. Powtarzaj ćwiczenie kilka razy, aż pies nie będzie kombinował z cofaniem, wykręcaniem głowy itp. Najlepiej zrób kilka pięciominutowych sesji. Podczas tych sesji nie wypowiadaj żadnych komend i mów tylko w celu pochwalenia psa, gdy już usiądzie.

2. KOMENDA GŁOSOWA Czas wprowadzić komendę głosową. Prowadź dalej te same ćwiczenia, z tym że dodatkowo wypowiedz hasło "siad" jednocześnie z cofaniem smakołyka za głowę psa. Ważne, by było to jedno, niepowtórzone słowo. Wyraźne i spokojne. Celem tego ćwiczenia jest uzmysłowienie mu, że powinien usiąść nie tylko na znak ręką, ale na smakołyk. Powtarzaj to ćwiczenie w kilku następnych sesjach.

3. DOPRACOWANIE KOMENDY OPTYCZNEJTen ruch ręką, który wykonywałeś do tej pory jest początkiem komendy optycznej na "siad". Komenda taka ma zwykle dwa warianty, z których możesz sobie wybrać jeden, do którego będziesz teraz stopniowo dążył: - podniesienie prostej ręki do góry. - podniesienie dłoni do mostka (ten drugi wariant jest bardziej subtelny dla obserwatora). Pies,który do tej pory zrozumiał to, czego od niego oczekujesz, będzie teraz "wyprzedzał" Twoje ruchy. Po co ma czekać, aż Ty przesuniesz rękę do tyłu? Przecież on już dokładnie wie, że chcesz, aby usiadł. Dlatego możesz stopniowo redukować ruch ręki. Skracaj go powoli, nie trzymaj już ręki tak nisko i generalnie - stoponiowo dążyj do tego, by Twoja komenda optyczna wyglądała tak, jak wybrany przez Ciebie wariant. Przez cały czas wspieraj się komendą głosową.

4. ROZRÓŻNIANIE KOMEND OPTYCZNEJ I GŁOSOWEJZ czasem, kiedy pies będzie błyskawicznie siadał na połączoną komendę głosową ("siad") i optyczną (ręka do góry lub do mostka), możesz zacząć ćwiczyć z nim reagowanie na odosobnioną komendę optyczną lub samodzielną komendę głosową. Na początku pierwszej sesji wydaj obie komendy na raz i nagródź psa. Kolejnym razem wydaj już tylko komendę głosową. Jeśli pies usiądzie - nagródź go i kontynuuj wydawanie tylko komendy głosowej. Jeśli nie zareaguje - powtórz obie konedy na raz i znów wróć tylko do głosowej. Analogicznie postępuj podczas sesji, w których chcesz wykszatłcić komendę optyczną.

Leżeć (waruj) - Gdy pies już potrafi siadać, czas na naukę warowania. To z pozoru prosta komenda, jednak często sprawia pewne problemy. Oczywiście wykluczamy siłowe przygniatanie psa do ziemi..

1. POZYCJA WYJŚCIOWA I NAPROWADZANIE Najlepiej uczyć psa warowania z pozycji "siad". Jak zwykle - zaopatrz się w smakołyki i kliker oraz psadź psa naprzeciwko siebie. Teraz zainteresuj go zmakołykiem trzymanym w palcach i przesuwaj dłoń ku dołowi. Ważne, by współpracować z ruchem głowy psa: jeśli pies wstaje, prowadź rękę ruchem bardziej w stronę "od psa" , czyli ku sobie. W rezultacie pies powinien wreszcie zawarować (tak mu będzie wygodniej sięgnąć po smakołyk). Jak tylko łokcie psa dotkną ziemi - w tym samym momencie kliknij i zaraz potem daj psu smakołyk. Dobrze będzie, jeśli będziesz siedział lub kucał - dzięki temu pies nie będzie musiał unosić się po zmakołyk i dostanie go jeszcze w pozycji "waruj". Jeśli nie posługujesz się klikerem - po prostu pochwal i nagródź psa, jak tylko zawaruje.

2. MOŻLIWE PROBLEMY Często, podczas naprowadzania na "waruj" pies zaczyna wstawać. Jest to naturalna reakcja, gdy samkołyk wędruje za blisko klatki piersiowej psa i ten po prostu musi wstać, by do niego sięgnąć. W takim przypadku po prostu przerywaj ćwiczenie, sadzaj psa i powtarzaj wszystko od początku, aż do skutku. Jeśli problem powtarza się często, spróbuj zablokować zad psa ręką (lub z pomocą drugiej osoby). Ważne jednak, by nie naciskać na zad póki pies siedzi. Raczej trzymaj rękę w pogotowiu, gdyby próbował się unosić.

3. WPROWADZENIE KOMENDY GŁOSOWEJ I DOPRACOWANIE KOMENDY OPTYCZNEJ Kiedy już pies będzie współpracował i warował za każdym razem, gdy go o to poprosisz za pomocą naprowadzania smakołykiem, wprowadź komendę "waruj" jednocześnie z ruchem ręką ku dołowi. Za każdą sesją redukuj ruch ręką - tak, by docelowo był on zwykłym wyprostowaniem ręki ku dołowi. Unoś się też stopniowo - końcową komendę optyczną będziesz wydawał na stojąco. Oczywiście - nagródź psa za wykonanie polecenia. Powtarzaj to ćwiczenie przez kilka sesji. Po jakimś czasie zacznij pracować nad samą komendą głosową: pierwsze ćwiczenie w sesji poprowadź za pomocą obu komend, ale już w następnym posłuż się tylko hasłem "waruj". Jeśli pies nie reaguje - wspomóż się znowu RAZ komendą optyczną i znów wróć do TYLKO komendy głosowej. Analogicznie postępuj z wypracowaniem samodzielnej komendy optycznej.

4. CZEGO UNIKAĆ- Nie wypowiadaj komendy więcej niż raz - nawet, jeśli pies długo się waha. W takich wypadkach pomóż raczej naprowadzeniem lub cmokaniem. - Nie rozpraszaj psa innymi komendami - nie mów więcej, niż wymaga tego ćwiczenie (komenda i pochwała). Nie prowadź długich sesji i zawsze kończ je sukcesem. - Nie wymagaj od psa od razu najpoprawniejszego warowania (pies leży symetrycznie, nie układa zadu na jedną stronę, ma równoległe, proste przednie łapy). Na początku przyjmij, że na komendę "waruj" pies po prostu musi zadem i łokciami dotykać ziemi). - Nie bądź niecierpliwy - jeśli pies nie reaguje na komendę głosową, mimo, że niedawno jeszcze reagował, wspomóż się komendą optyczną. - Nie spiesz się - daj psu czas na "wymyślenie" ruchu. Jeśli po raz pierwszy użyjesz komendy TYLKO głosowej, poczekaj parę sekund, aż pies zawaruje

Noga - Każdy pies towarzyszący powinien umieć chodzić przy nodze. Jest to przede wszystkim ogromne ułatwienie, gdy wychodzimy z psem na spacer czy na miasto. Jeśli nie mamy opanowanej tej komendy, nawet pies na smyczy może nas ciągnąć, pałętać się między nogami czy zachodzić nam drogę. Chodzenie przy nodze nie zastąpi co prawda smyczy, gdy poruszamy się w niebezpiecznym otoczeniu, takim jak okolice ruchliwych ulic, przejścia dla pieszych czy zatłoczone miejsca, ale zdecydowanie pomoże zarówno człowiekowi jak i psu w swobodnym przemieszczaniu się.
Ponadto – chodzenie przy nodze jest podstawą wielu figur tanecznych w dyscyplinie tańca z psem jak i początkiem dla innych ciekawych sztuczek. Pomaga nawiązać kontakt z psem, wykształcić współpracę z człowiekiem i uregulować panującą w stadzie hierarchię, w której to człowiek prowadzi psa i decyduje o kierunku ruchu.

NAPROWADZANIE
Zacznij od tego, by zachęcić psa do podążania za trzymanym w lewym ręku smakołykiem. Niektórzy trzymają smakołyk od razu w prawej ręce, ale to może spowodować, że pies będzie zachodził człowiekowi drogę i utrudniał ruch lewej nogi a nam chodzi o to, by pies szedł obok przewodnika – a dokładnie tak, by jego głowa lub łopatka był na wysokości lewej nogi pana.
Idź energicznym ruchem do przodu i gdy tylko głowa lub łopatka psa będzie tuz obok Twojej nogi – kliknij i daj psu smakołyk. Nie musisz się przy tym zatrzymywać. W końcu pies będzie cały czas szedł przy Tobie. Najpierw nagradzaj psa często a z czasem redukuj częstotliwość klikania. Na początku jednak klikaj praktycznie co chwilkę, jeśli pies tylko utrzymuje odpowiednią pozycję.

PROBLEMY:

Pies niechętnie za mną podąża. Zostaje z tyłu. Duże efekty przynosi mocniejsze rozróżnienie czasu treningu od zwykłego przebywania z psem. Skróć sesje treningowe, zachowuj się podczas nich żywo i wesoło, przygotuj naprawdę smaczne nagrody dla psa. Gdy natomiast kończysz trening, stawaj się nagle spokojny i ignoruj obecność psa. Dzięki temu pies będzie bardziej ożywiony podczas pracy. Może ci tez pomóc używanie zabawki jako nagrody. Ponieważ jednak nagradzanie psa zabawką nie jest wygodne podczas treningu opartego na częstym nagradzaniu psa – nagradzaj go zabawką sporadycznie, co pewien czas. Spróbuj też zwiększyć psi apetyt na smakołyki poprzez ominięcie jednego posiłku przed treningiem.

Pies wyprzedza przewodnika. Trzymaj smakołyk w lewym ręku i, jeśli pies Cię wyprzedza, przesuwaj smakołyk za niego. Powinien wtedy zwolnić kroku, by móc dosięgnąć smakołyk. Kiedy tylko będzie na odpowiedniej pozycji – kliknij i nagródź.

Pies nie jest skupiony na przewodniku. Ogląda się na boki, odchodzi. Postaraj się urozmaicić trening i sposób chodzenia. Ćwicz na otwartej przestrzeni i co parę kroków, niespodziewanie zmieniaj kierunek i tempo ruchu. Nie mogą to być jednak zbyt ostre skręty i nie możesz tracić psa z oczu. Cały czas zachęcaj go do skupienia się na smakołyku poprzez cmokanie czy lekkie machanie ręką.

SPOSÓB CHODZENIA
Jeśli dysponujesz dużym terenem do nauki, najlepiej, byś szedł po linii prostej. Jeśli natomiast uczysz psa np. w domu, możesz robić szerokie koła tak, by pies szedł po Twojej zewnętrznej.
Wielu właścicieli popełnia błąd w tempie chodzenia i porusza się bardzo wolno. W rzeczywistości jednak najskuteczniej zachęcisz psa do towarzyszenia Ci, jeśli przyspieszysz kroku. Jeśli pies zostaje w tyle to zamiast zwalniać i czekać na niego, przyspiesz i zacznij zachęcać go do podbiegnięcia za pomocą cmokania, klepania się po nodze czy machania smakołykiem. Oczywiście nie wymagaj od małego psa zbyt szybkiego tempa, ale też nie doprowadzaj do sytuacji, w których pies musi się zatrzymywać.

KOMENDA
Gdy już pies chętnie chodzi przy Twojej nodze, możesz wprowadzić komendę „noga”. Wypowiadaj ją zawsze w momencie, w którym ruszasz z miejsca. Pamiętaj też, by zawsze nagrodzić psa za pierwsze dojście do odpowiedniej pozycji po komendzie. Tym sposobem pies skojarzy, że gdy tylko słyszy słowo „noga”, dostanie smakołyk w pozycji z lewej strony przewodnika. Nie zapominaj o nagradzaniu psa w trakcie chodzenia przy nodze, nawet, jeśli już robi to chętnie i energicznie. Dopóki nie wypracujesz wszystkich elementów ćwiczenia, pies powinien być przez cały czas pozytywnie motywowany.
Kolejnym elementem ćwiczenia, który pies powinien opanować, jest odpowiedni sposób zajęcia pozycji po komendzie „noga”. Najwygodniejszym dla psa sposobem, by stanąć obok ciebie jest obiegnięcie człowieka z jego prawej strony, za plecami oraz zatrzymanie się przy lewej nodze. Aby nauczyć tego psa, zacznij od pozycji, w której stoicie z psem naprzeciwko siebie. Następnie, trzymanym w prawym ręku smakołykiem poprowadź psa tak, by okrążył Cię z Twojej prawej strony. Gdy pies tylko znajdzie się przy twojej lewej nodze – kliknij i daj mu smakołyk. Bardzo istotne jest to, żebyś kliknął odpowiednio wcześnie. To znaczy – w momencie, w którym pies jeszcze „wychodzi z zakrętu” za twoimi nogami. W końcu chcesz psa nauczyć odpowiedniego przychodzenia do nogi – nie już przy niej bycia. Powtarzaj to ćwiczenie dopóki naprowadzanie psa smakołykiem nie będzie już niezbędne, by pies wybrał odpowiednią drogę przychodzenia do Twojej nogi. Kiedy już będzie wam to szło gładko, możesz zacząć lekko utrudniać ćwiczenie, wołając psa z coraz większej odległości – a potem – z coraz to innej pozycji początkowej.

Pamiętaj o tym, że komenda „noga” wymaga od psa długo trwającej akcji i to ty powinieneś decydować o ty, kiedy pies jest z tej komendy zwolniony. Dlatego po każdym zakończonym ćwiczeniu zwalniaj psa z komendy. Najlepiej używać do tego komendy „biegaj” połączonej z luźnym wymachem jednej ręki do przodu, po których to powinieneś przestać interesować się psem, schować smakołyki i stać się na powrót „nudnym” człowiekiem. Po krótkim czasie pies zrozumie, że to hasło jest dla niego znakiem, że już nie musi iść przy nodze. Jeśli zaniedbasz ten element, możesz doprowadzić do tego, że pies będzie nagle sam kończył wykonywanie chodzenia przy nodze w późniejszych etapach nauki.

ZATRZYMYWANIE
Pozycją, którą powinien przyjąć pies, gdy przewodnik zatrzymuje się, jest „siad”. Bardzo łatwo jest tego psa nauczyć. Można po prostu za każdym zatrzymaniem wydawać psu komendę „siad” i nagradzać za nią. Wkrótce komenda głosowa stanie się zbędna i pies będzie reagował na samo zatrzymanie się przewodnika. Ta metoda jednak niepotrzebnie miesza psu dwie komendy. Wystarczy po zatrzymaniu nakierować psa smakołykiem na pozycję siedzącą (w ten sam sposób, w jakiej uczyliśmy siadania, jednak nie zmieniając pozycji obok psa) i wtedy kliknąć oraz nagrodzić psa.

Podczas tego etapu nauki można zrezygnować z nagradzania psa za samo chodzenie przy nodze, wystarczy, jeśli będziemy nagradzać siadanie, gdy tylko stajemy w miejscu. Najprościej jest prowadzić dynamiczny trening polegający na przechodzeniu kilku do kilkunastu szybkich kroków na przemian ze zdecydowanym zatrzymywaniem się. Dzięki takiej dużej częstotliwości zatrzymań, pies będzie wciąż motywowany do pracy nagrodami i będzie się starał utrzymywać pozycję przy nodze przewodnika, aby jak najszybciej wykorzystać okazję do zjedzenia smakołyka przy zatrzymaniu.

Nie wymagajmy od razu od psa siadania blisko człowieka. Na początek wystarczy, że pies będzie siadał na wysokości naszej nogi (nie z przodu, nie z tyłu, ale obok). Większość psów, ucząc się tego elementu, siada trochę skosem lub nawet prostopadle do człowieka, co jest naturalnym efektem chęci skierowania ciała w stronę nagród i przewodnika. Aby tego uniknąć, po każdym zatrzymaniu trzymajmy smakołyk przed psim nosem tak, by zachęcić psa do siadu w tej samej pozycji, w której szedł – to jest równolegle do kierunku ruchu. Jeśli zad psa mimo wszystko za bardzo oddala się od przewodnika, poprowadźmy smakołyk po lewej stronie głowy psa tak, by ten powrócił zadem na odpowiednie miejsce.

PROBLEMY:

Wciąż nie potrafię nakierować psa tak, by siadał równolegle do kierunku ruchu. Przeprowadź z psem dokładnie ćwiczenie świadomości zadu. To powinno rozwiązać ten problem.

ZMIANY KIERUNKU I SKUPIENIE NA PRZEWODNIKU

Pora, by pies nauczył się skręcać przy tobie. Wróć do klikania i nagradzania psa podczas chodzenia a nie tylko przy zatrzymaniu. Przy okazji wprowadź wymóg patrzenia na Ciebie – a nie na smakołyk trzymany w ręku. W tym celu zacznij trzymać smakołyk na wysokości klatki piersiowej tak, by pies, patrząc na niego, miał głowę skierowaną w okolice Twojej twarzy. Trzymaj nagrodę tak, by jej nie widział i klikaj za każdym razem, gdy złapie z tobą choćby najmniejszy kontakt wzrokowy.

Zacznij ćwiczenie od chodzenia łagodnymi łukami w obie strony. Potem wprowadź mocniejsze skręty w prawo. Są one dla psa łatwiejsze niż skręcanie w lewo.

ZMIANA KIERUNKU O 180 STOPNI W LEWO ZA PRZEWODNIKIEM

To wbrew pozorom bardzo łatwy manewr. Zanim zaczniesz go ćwiczyć, naucz się, jak stawiać kroki, aby były dla psa jasnym znakiem do okrążenia cię. Gdy idziesz do przodu, postaw lewą nogę zwyczajnie, na wprost, po czym dostaw prawą tak, by stworzyła mniej więcej literę „T” wraz ze śladem lewej. Potem podnieś lewą i postaw ją już w przeciwnym kierunku ruchu. Gdy sam opanujesz kroki, możesz zacząć ćwiczyć wraz z psem.

Podczas wykonywania zmiany kierunku trzymaj smakołyk w prawej ręce, przed nosem psa. Następnie poprowadź go za smakołykiem tak, by pies przeszedł za Twoimi plecami jednocześnie z tobą wykonującym pół-obrót i zakończył manewr ponownie przy Twojej lewej nodze, kiedy już będziesz stał przodem w przeciwnym kierunku.

Na początku klikaj psa już w momencie, w którym jest za Twoimi plecami. Nie rób tego za wcześnie. Chodzi o to, by wasze wzajemne położenie końcowe nie różniło się od początkowego. Gdy pies znajdzie się przy lewej nodze – daj mu nagrodę.
Powtarzaj to ćwiczenie, stopniowo opóźniając moment kliknięcia aż do chwili, w której pies znajdzie się w prawidłowej pozycji.